Tuyên ngôn Liên Hiệp Quốc về Người bảo vệ Nhân quyền (1998)

UNTuyên ngôn LHQ về quyền và nghĩa vụ của cá nhân, nhóm, tổ chức xã hội trong việc thúc đẩy và bảo vệ nhân quyền và các quyền tự do căn bản đã được quốc tế công nhận.

Đại Hội đồng Liên Hiệp Quốc,

Tái khẳng định tầm quan trọng của việc thực thi những mục tiêu và nguyên tắc của Hiến chương LHQ nhằm thúc đẩy và bảo vệ tất cả quyền con người và quyền tự do căn bản cho mọi người ở mọi quốc gia trên thế giới,

Cũng tái khẳng định tầm quan trọng của Tuyên ngôn quốc tế Nhân quyền và các Công ước quốc tế về Quyền con người như những yếu tố căn bản của nổ lực quốc tế nhằm thúc đẩy tôn trọng và thực thi các quyền con người và quyền tự do căn bản trên toàn cầu; và tầm quan trọng của các thiết chế nhân quyền khác đã được chấp nhận trong hệ thống LHQ cũng như khu vực, 

Nhấn mạnh rằng tất cả thành viên của cộng đồng quốc tế, hoặc cùng chung hoặc riêng rẽ, phải nghiêm túc thực thi nghĩa vụ của mình để thúc đẩy và khích lệ tôn trọng nhân quyền và các quyền tự do căn bản cho tất cả, mà không có sự phân biệt dưới bất kỳ hình thức nào, bao gồm phân biệt dựa vào chủng tộc, màu da, giới tính, ngôn ngữ, tôn giáo, chính kiến hay quan điểm khác biệt, nguồn gốc xã hội hay quốc gia, tài sản, thành phần xuất thân hay các tình trạng khác; và tái khẳng định tính thiết yếu đặc biệt của việc đạt được hợp tác quốc tế để thực hiện nghĩa vụ này theo Hiến chương LHQ.

Thừa nhận vai trò quan yếu của hợp tác quốc tế và công việc có giá trị của các cá nhân, nhóm, hội đoàn trong việc đóng góp vào sự loại bỏ có hiệu quả những vi phạm nhân quyền và các quyền tự do căn bản của các dân tộc và cá nhân, kể cả sự vi phạm quy mô, trắng trợn hay có hệ thống, những thứ bắt nguồn từ chủ nghĩa apartheid, mọi hình thức của phân biệt chủng tộc, chủ nghĩa thực dân, cai trị hay chiếm đóng của nước ngoài, xâm lược hay đe dọa chủ quyền quốc gia, thống nhất đất nước hay toàn vẹn lãnh thổ; và từ chối thừa nhận quyền dân tộc tự quyết và quyền của mỗi dân tộc thực hiện chủ quyền đầy đủ đối với tài nguyên thiên nhiên và sự giàu có của mình.

Xác nhận mối quan hệ giữa hòa bình và an ninh thế giới với sự thụ hưởng quyền con người và các quyền tự do căn bản, và lưu tâm rằng khi thiếu vắng hòa bình và an ninh thế giới thì không bỏ qua sự bất tuân thủ.

Nhắc lại rằng tất cả quyền con người và quyền tự do căn bản là phổ quát, không chia cắt, phụ thuộc lẫn nhau và liên quan với nhau và cần được thúc đẩy và thực hiện một cách công bằng và chính đáng, không xâm phạm vào việc thực hiện những quyền và tự do của mỗi người.

Nhấn mạnh rằng trách nhiệm và nghĩa vụ chính để thúc đẩy và bảo vệ nhân quyền và quyền tự do căn bản là nằm ở quốc gia.

Xác nhận quyền và nghĩa vụ của mỗi cá nhân, nhóm và hội đoàn nhằm thúc đẩy sự tôn trọng và tăng cường hiểu biết về nhân quyền và các quyền tự do căn bản ở cấp khu vực và quốc gia,

Tuyên bố:

Điều 1

Mọi người có quyền, cá nhân và kết hợp cùng với người khác, cổ xúy và nổ lực bảo vệ nhân quyền và các quyền tự do căn bản ở cấp quốc gia và quốc tế.

Điều 2

  1. Mỗi quốc gia có trách nhiệm và nghĩa vụ chính yếu nhằm bảo vệ, thúc đẩy và thi hành tất cả quyền con người và các quyền tự do căn bản bằng cách lựa chọn những biện pháp thiết yếu, trong số những biện pháp khác, để tạo ra mọi điều kiện cần thiết cho xã hội, kinh tế, chính trị hay lãnh vực khác, cũng như bảo đảm tính hợp pháp cần có để chắc chắn mọi người, dưới thẩm quyền của mình, cá nhân và liên kết cùng với người khác, có thể hưởng tất cả những quyền và những tự do này trong thực tế.
  2. Mỗi quốc gia lựa chọn làm luật, hành chánh và các biện pháp thiết yếu để chắc chắn rằng những quyền và những tự do đã đề cập trong Tuyên ngôn này được bảo đảm một cách hiệu quả.

Điều 3

Luật pháp quốc gia phù hợp với Hiến chương LHQ và nghĩa vụ quốc tế khác trong lãnh vực nhân quyền và các quyền tự do căn bản là khung pháp lý, trong đó nhân quyền và các quyền tự do căn bản cần được thực hiện và thụ hưởng; trong đó tất cả hoạt động, đã đề cập trong bản Tuyên ngôn này, nhằm thúc đẩy, bảo vệ và thực thi có hiệu quả những quyền và tự do, cần phải được triển khai.

Điều 4

Không một điểm nào trong Tuyên ngôn này được giải thích nhằm làm giảm giá trị hay mâu thuẫn với những mục đích và nguyên tắc của Hiến chương LHQ, hoặc làm hạn chế hoặc làm suy yếu các điều khoản của Tuyên ngôn nhân quyền LHQ, những Công ước quốc tế về nhân quyền và các thiết chế quốc tế và các cam kết khác có thể áp dụng trong lãnh vực này.

Điều 5

Vì mục tiêu cổ súy và bảo vệ nhân quyền và các quyền tự do căn bản, mọi người có quyền, cá nhân và liên kết cùng người khác, ở cấp quốc gia hay quốc tế:

  1. Gặp gỡ hay hội họp một cách ôn hòa.
  2. Thành lập, gia nhập và tham dự vào các tổ chức phi chính phủ, các hội đoàn hay nhóm.
  3. Giao tiếp với các tổ chức phi chính phủ hay liên chính phủ.

Điều 6

Mọi người có quyền, cá nhân và liên kết cùng với người khác:

  1. Biết, tìm, lấy, nhận và giữ thông tin về nhân quyền và các quyền tự do căn bản, bao gồm quyền truy cập thông tin về việc làm thế nào những quyền và tự do này có hiệu lực trong xây dựng luật pháp, hệ thống hành chánh hay tư pháp.
  2. Tự do xuất bản, phổ biến và truyền bá cho người khác xem thông tin kiến thức về tất cả quyền con người và các quyền tự do căn bản, theo quy định về quyền con người và các định chế quốc tế khác nếu có.
  3. Nghiên cứu, thảo luận, hình thành và có ý kiến ​​về việc thực hiện, cả trong luật pháp và trong thực tế, tất cả các quyền con người và các quyền tự do căn bản, bằng những cách này và những cách thích hợp khác, để thu hút sự chú ý của công chúng.

Điều 7

Mọi người đều có quyền, cá nhân và kết hợp với những người khác, phát triển và thảo luận các ý tưởng và nguyên tắc mới về quyền con người; và vận động để được chấp nhận.

Điều 8

  1. Mọi người đều có quyền, cá nhân và kết hợp với những người khác, tiếp cận hiệu quả, trên cơ sở không phân biệt đối xử, để tham gia vào chính phủ của nước mình và làm các việc công ích.
  2. Điều này bao gồm, cá nhân và kết hợp với những người khác, trong số những quyền khác, quyền được đệ trình lên ban ngành chính phủ và các cơ quan, tổ chức có liên quan những lời phê bình chỉ trích về vấn đề công cộng; và đề xuất dự án cải thiện chức năng của họ; và nhằm thu hút sự chú ý từ bất kỳ khía cạnh công việc nào của họ mà nó có thể trở ngại hoặc ngăn cản việc thúc đẩy, bảo vệ và thực hiện quyền con người và các quyền tự do căn bản.

Điều 9

  1. Trong việc thực hiện các quyền con người và những quyền tự do căn bản, bao gồm cả việc thúc đẩy và bảo vệ nhân quyền như đã nêu trong Tuyên ngôn này, tất cả mọi người có quyền, cá nhân và kết hợp với những người khác, được hưởng lợi từ một giải pháp khắc phục có hiệu quả và được bảo vệ trong trường hợp có xâm phạm các quyền đó.
  2. Để đạt được mục tiêu này, người có quyền hay tự do mà quả quyết là bị xâm phạm thì có quyền, hoặc trực tiếp hoặc thông qua đại diện được ủy quyền hợp pháp, khiếu nại và làm cho đơn khiếu nại được kịp thời xem xét trong một buổi phân xử công khai trước cơ quan độc lập, không thiên vị và có thẩm quyền, hay một cơ quan được luật pháp lập ra để đưa ra quyết định sữa sai, căn cứ theo luật, bao gồm cả bồi thường thiệt hại cho những người mà quyền và tự do của họ bị xâm phạm, cũng như thi hành các quyết định cuối cùng và giải thưởng, tất cả không chậm trễ.
  3. Cũng để đạt mục tiêu này, tất cả mọi người có quyền, cá nhân và liên kết với những người khác, trong số những quyền khác:
    1. Khiếu nại về các chính sách và hành động của quan chức và cơ quan chính phủ đối với các hành vi xâm phạm nhân quyền và tự do căn bản, bằng thỉnh nguyện thư hay các phương tiện thích hợp khác, cho các cơ quan có thẩm quyền tư pháp, hành chính hay lập pháp trong nước hoặc bất kỳ cơ quan có thẩm quyền khác được quy định bởi hệ thống pháp luật của quốc gia, và họ cần đưa ra quyết định về khiếu nại không chậm trễ;
    2. Tham dự điều trần công khai, thủ tục tố tụng và các phiên tòa để nhận xét ​​về việc tuân thủ của họ đối với luật pháp quốc gia và các nghĩa vụ và cam kết quốc tế;
    3. Tài trợ và cung cấp nghiệp vụ trợ giúp pháp lý chuyên nghiệp hoặc tư vấn và hỗ trợ khác có liên quan trong việc bảo vệ quyền con người và các quyền tự do căn bản.
  4. Cũng để đạt được mục tiêu này, và theo các thiết chế và thủ tục quốc tế nếu có, tất cả mọi người có quyền, cá nhân và liên kết với những người khác, tiếp cận và thông tin liên lạc với các cơ quan quốc tế có thẩm quyền tổng quát hoặc thẩm quyền đặc biệt, mà không bị ngăn cản, để tiếp nhận và cân nhắc các thông tin về những vấn đề nhân quyền và các quyền tự do căn bản.
  5. Nhà nước cần tiến hành một cuộc điều tra nhanh chóng và vô tư hoặc đảm bảo rằng cuộc điều tra sẽ tiến hành bất cứ khi nào có chứng cớ xác đáng để tin rằng một hành vi xâm phạm nhân quyền và các quyền tự do căn bản đã xảy ra, ở bất kỳ vùng lãnh thổ nào thuộc thẩm quyền của mình.

Điều 10

Không ai có trách nhiệm, khi bị yêu cầu, tham gia hành động xâm phạm hay chưa xâm phạm nhân quyền và các quyền tự do căn bản; và không ai phải chịu sự trừng phạt hay hành hạ, dưới bất cứ hình thức nào, vì từ chối làm theo như vậy.

Điều 11

Mọi người đều có quyền, cá nhân và liên kết với những người khác, trong việc sử dụng hợp pháp nghề nghiệp hay chuyên môn của mình. Do kết quả của nghề nghiệp chuyên môn có thể ảnh hưởng đến nhân phẩm, nhân quyền và tự do căn bản của người khác, nên mỗi người phải tôn trọng các quyền và tự do và phải thực hiện theo các tiêu chuẩn quốc gia và quốc tế về ứng xử nghề nghiệp hay đạo đức nghề nghiệp.

Điều 12

  1. Mọi người đều có quyền, cá nhân và kết hợp với những người khác, tham gia vào các hoạt động ôn hòa phản đối hành vi xâm phạm nhân quyền và tự do cơ bản.
  2. Nhà nước thực hiện tất cả các biện pháp cần thiết để đảm bảo sự bảo vệ của cơ quan có thẩm quyền cho tất cả mọi người, cá nhân và liên kết với những người khác, chống lại bạo lực, đe dọa, trả thù, phân biệt đối xử trên thực tế hay trên pháp lý, áp lực hoặc bất kỳ hành động tùy tiện nào khác như là một hệ quả của việc thực hiện hợp pháp các quyền của mình mà đã nêu trong Tuyên ngôn này.
  3. Trong tương quan này, tất cả mọi người được quyền, cá nhân và liên kết với những người khác, được bảo vệ hiệu quả theo quy định của pháp luật quốc gia, trong phản ứng lại hay đối kháng bằng các biện pháp, hoạt động và hành vi ôn hòa, bao gồm cả những việc do thiếu sót bị quy kết cho quốc gia trong việc xâm phạm quyền con người và tự do căn bản, cũng như các hành vi bạo lực gây ra bởi các nhóm hoặc cá nhân, làm ảnh hưởng đến việc thụ hưởng các quyền con người và các quyền tự do căn bản.

Điều 13

Mọi người đều có quyền, cá nhân và trong liên kết với những người khác, thu thập, tiếp nhận và sử dụng các nguồn lực với mục đích rõ ràng trong việc thúc đẩy và bảo vệ quyền con người và các quyền tự do cơ bản, thông qua các phương tiện ôn hòa, theo quy định tại Điều 3 của Tuyên ngôn này.

Điều 14

  1. Nhà nước có trách nhiệm xây dựng luật pháp, tư pháp, hành chánh hoặc các biện pháp thích hợp để thúc đẩy sự hiểu biết của tất cả mọi người thuộc thẩm quyền của mình, về các quyền dân sự, chính trị, kinh tế, xã hội và văn hóa.
  2. Biện pháp như vậy sẽ bao gồm, trong số những biện pháp khác:
    1. Công bố, phổ biến về luật pháp và các quy định quốc gia và các thiết chế quốc tế nếu có về quyền căn bản của con người;
    2. Tiếp cận đầy đủ và bình đẳng các tài liệu quốc tế trong lĩnh vực quyền con người, bao gồm các báo cáo định kỳ của quốc gia cho các cơ quan được thành lập theo các điều ước quốc tế về quyền con người mà quốc gia là một thành viên, cũng như hồ sơ tóm tắt của các cuộc thảo luận và các báo cáo chính thức của các cơ quan này.
  3. Quốc gia bảo đảm và hỗ trợ, khi thích hợp, tạo ra và phát triển các tổ chức độc lập hơn nữa để thúc đẩy và bảo vệ quyền con người và các quyền tự do căn bản, trong tất cả các lãnh thổ thuộc thẩm quyền của mình, cho dù họ là thanh tra, ủy ban nhân quyền hoặc bất kỳ hình thức tổ chức nào khác.

Điều 15

Quốc gia có trách nhiệm thúc đẩy và tạo điều kiện thuận lợi cho việc giảng dạy các quyền con người và các quyền tự do căn bản ở tất cả các cấp giáo dục; và đảm bảo rằng tất cả những nơi có trách nhiệm đào tạo luật sư, viên chức thực thi pháp luật, nhân viên của lực lượng vũ trang và quan chức công cộng, có đưa các yếu tố thích hợp về nhân quyền vào giảng dạy trong chương trình đào tạo của họ.

Điều 16

Cá nhân, tổ chức phi chính phủ và các tổ chức liên quan, có vai trò quan trọng trong việc góp phần làm cho công chúng nhận thức được quyền con người và quyền tự do căn bản, thông qua các hoạt động như: đào tạo, giáo dục và nghiên cứu trong những lĩnh vực này để tăng cường hơn nữa, trong số những cái khác, sự hiểu biết, khoan dung, hòa bình và quan hệ hữu nghị giữa các quốc gia và giữa các nhóm chủng tộc và tôn giáo có nền tảng khác nhau về xã hội và cộng đồng, trong đó họ thực hiện các hoạt động của họ.

Điều 17

Trong việc thực hiện các quyền và tự do nêu trong Tuyên ngôn này, tất cả mọi người, hành động cá nhân và kết hợp với những người khác, chỉ phải chịu những giới hạn áp dụng theo nghĩa vụ quốc tế và được xác định bỡi quy định của pháp luật, chỉ duy nhất vì mục đích đảm bảo nghĩa vụ thừa nhận và tôn trọng các quyền và tự do của người khác và đáp ứng yêu cầu chính đáng về đạo đức, trật tự công cộng và phúc lợi chung trong một xã hội dân chủ.

Điều 18

1. Mọi người đều có nhiệm vụ hướng tới cộng đồng và vì chính cộng đồng, trong đó tự mình phát triển tính cách của mình một cách tự do và đầy đủ tùy năng lực.

2. Các cá nhân, nhóm, hội đoàn và tổ chức phi chính phủ đóng vai trò quan trọng và có trách nhiệm trong việc duy hộ dân chủ, thúc đẩy quyền con người và các quyền tự do căn bản và góp phần vào việc thúc đẩy sự tiến bộ của xã hội dân chủ, của các tổ chức và của các phương thức.

3. Cá nhân, nhóm, các hội đoàn và các tổ chức phi chính phủ cũng có vai trò quan trọng và có trách nhiệm trong việc đóng góp, khi thích hợp, việc thúc đẩy các quyền của tất cả mọi người theo một trật tự xã hội và trật tự quốc tế, trong đó các quyền và tự do đã nêu trong Tuyên ngôn quốc tế Nhân quyền và các thiết chế nhân quyền khác có thể được thực hiện đầy đủ.

Điều 19

Không có điều gì trong Tuyên ngôn này được giải thích để ám chỉ bất kỳ nhóm, cá nhân hoặc tổ chức xã hội hoặc bất kỳ quốc gia nào có quyền tham gia vào bất kỳ hoạt động nào hay thực hiện bất kỳ hành vi nào nhằm phá hoại các quyền và tự do nêu trong Tuyên ngôn này.

Điều 20

Không có điều gì trong Tuyên ngôn này được giải thích để cho phép các quốc gia hỗ trợ và khích lệ hoạt động của các cá nhân, nhóm các cá nhân, tổ chức hoặc tổ chức phi chính phủ đi ngược lại các điều khoản của Hiến chương LHQ.

Bản dịch của Defend the Defenders

*Xem bản tiếng Anh

[subscribe2]