CSVN chà đạp lên quyền của các nạn nhân từ thảm họa Formosa

kienformosa-01-bbc-1

SBTN | 25.10.2016

Một phúc trình có tên “Về sự vi phạm nhân quyền với hơn 1,000 nạn nhân formosa”, vừa được đại diện người dân giáo xứ Phú Yên và người dân xã An Hòa, huyện Quỳnh Lưu, tỉnh Nghệ An gửi đến các cơ quan ngoại giao, và các tổ chức nhân quyền.

Bản phúc trình đã tường trình lại chi tiết về việc chính quyền CSVN đã huy động lực lượng côn an ngăn cản Linh Mục Đặng Hữu Nam cùng 1,000 giáo dân Phú Yên đi vào Hà Tĩnh vào ngày 18/10, để khiếu kiện Formosa, sau khi đơn của họ bị tòa án bác bỏ. Nhiều hành động phạm pháp đã được chính quyền sử dụng, trong đó có cả dùng côn đồ hăm doa lấy mạng Linh Mục Đặn Hữu Nam.

Bản phúc trình kêu gọi các tổ chức nhân quyền quốc tế, cơ quan ngoại giao của các nước dân chủ lên tiếng phản đối hành vi này của CSVN.

Sau đây là toàn văn phúc trình:

“Vào ngày 18/10/2016, hơn 1000 người dân giáo xứ Phú Yên và vùng phụ cận, thuộc xã An Hòa – huyện Quỳnh Lưu – tỉnh Nghệ An đã tiến hành đi vào Tòa án Nhân dân Thị xã Kỳ Anh, tỉnh Hà Tĩnh để nạp đơn kiện và khiếu nại tòa án bác đơn khởi kiện Formosa của họ.

Bộ Công An và các lực lượng an ninh sắc phục và thường phục đã ngăn chặn và sách nhiễu, cấm cản đoàn người thực hiện quyền hợp pháp của mình.

Theo dự kiến, mọi người sẽ thuê xe ô-tô để vượt qua hơn 200km để vào Hà Tĩnh nạp đơn khởi kiện, và khiếu nại việc tòa án Kỳ Anh trả lại đơn kiện đòi bồi thường của họ.

Tuy vậy, các chủ xe đã bị các lực lượng liên ngành đến để ra lệnh hủy hợp đồng và cấm không cho đoàn người đi kiện được tiếp tục hành trình.

Khi bị chặn, linh mục Đặng Hữu Nam đã chuyển qua phương án hai là thuê hơn 60 chiếc xe taxi để chở đoàn đi.

Khoảng 5:00 sáng ngày 18/10/2016 mọi người lên xe đi, nhưng do sự can thiệp từ phía nhà cầm quyền nên một số hãng taxi đã phải rút lui, một số người đã lên xe taxi vừa đi thì bị buộc trả khách xuống dọc đường, một số khoảng hơn 150 người đã lên xe đi được khoảng 70km tới đầu thành phố Vinh thì bị hàng chục công an chặn lại và ra lệnh quay trở về không được đi nữa.

Sau khi không thể bẻ lại được những lý lẽ vững chắc của người dân, lực lượng công quyền đã phải để cho dân tiếp tục đi. Đáng tiếc thay, khi khoảng hơn 30 người đại diện cho dân đi kiện thì hàng trăm công an từ Bộ Công An, Cục cảnh sát giao thông và các tỉnh Nghệ An, Hà Tĩnh đã tập trung chặn xe, ngăn cản ngư dân gần cầu Bến Thủy.

Xe biển số 80 tức là của Bộ Công An đã trực tiếp chặn xe. Một số cảnh sát, công an sắc phục đã ra lệnh “Lôi chúng nó xuống” và một số người dân đã bị lôi xuống khỏi xe, bị đánh đập trước mặt các công an, cảnh sát sắc phục.

Ông Phan Đình Sửu, Bí thư đảng ủy, trưởng Phòng An ninh xã hội công an tỉnh Nghệ An đã tới tận nơi đề nghị linh mục và đoàn người đi kiện trở về.

Hình ảnh ghi trực tiếp từ hiện trường cho thấy có đông đảo lực lượng cảnh sát giao thông và cảnh sát cơ động, cùng lực lượng dân quân tự vệ và an ninh chìm nổi, cũng như bọn côn đồ đã được huy động để ngăn cản và khủng bố tinh thần linh mục Đặng Hữu Nam và những người cùng đi với ngài.

Những kẻ côn đồ bao vây xe, gõ vào cửa kính đầy thù địch để trấn áp đoàn người đi kiện, chửi bới, thóa mạ và đòi đoạt mạng.

Cần nói thêm, chiều ngày 17/10/2016, UBND huyện Quỳnh Lưu đã có văn bản yêu cầu không nên tổ chức cho hơn 1000 người dân đi kiện và khiếu nại Formosa để tránh gây mất an ninh trật tự. Cùng ngày, người chủ hợp đồng thuê xe bị công an huyện Quỳnh Lưu bắt cóc, đánh đập và dọa sẽ khởi tố hình sự nếu còn cho phép thuê xe.

Các nhà xe cho biết: công an của bộ, công an tỉnh, huyện, xã và xóm đã đến đưa giấy lệnh của công an và cấm không cho làm hợp đồng thuê xe. Linh mục Đặng Hữu Nam đã thuê 40 xe 30 chỗ, 5 chiếc xe 45 chỗ, 10 xe 7 chỗ nhưng đã bị áp lực hủy bỏ hợp đồng.

Trước đó, ngày 11/10/2016, UBND huyện Quỳnh Lưu đã gửi công văn số 1488/UBND-NV yêu cầu không tổ chức các cuộc biểu tình và treo băng rôn khẩu hiệu trên địa bàn huyện Quỳnh Lưu.

Nghiêm trọng hơn, ngày 05/10/2016, ông Lê Xuân Đại, phó chủ tịch UBND tỉnh đã ký thay ông chủ tịch UBND tỉnh Nghệ An gửi công văn số 7553/UBND-NC tới Tòa Giám Mục gồm Đức Giám Mục (ĐGM) Nguyễn Thái Hợp – giám mục giáo phận Vinh, ĐGM Nguyễn Văn Viên – giám mục phụ tá giáo phận Vinh và linh mục Nguyễn Văn Vinh, phó chủ tịch Hội Đồng Linh Mục giáo phận Vinh quy kết linh mục Đặng Hữu Nam là “vi phạm nghiêm trọng pháp luật nhà nước cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam” và yêu cầu trục xuất linh mục Đặng Hữu Nam ra khỏi địa bàn tỉnh Nghệ An. Đây là một bằng chứng về việc can thiệp vào công việc nội bộ của tôn giáo.

Mới nhất, ngày 22/10/2016, ông Phan Duy Vĩnh, phó chủ tịch UBND thị xã Kỳ Anh đã gửi công văn hỏa tốc tới các ban ngành và tổ chức và linh mục Đặng Hữu Nam chính thức bác bỏ quyền khởi kiện của hơn 506 nguyên đơn ở huyện Quỳnh Lưu.

Những diễn biến này bắt đầu từ việc Tập đoàn Thép Hưng Nghiệp Formosa đã xả thải trực tiếp ra biển khu vực Vũng Áng dẫn đến thảm họa ô nhiễm môi trường và vụ việc cá chết hang loạt hơn 250 km biển Miền Trung.

Trong một cuộc họp báo của chính phủ, Formosa đã thừa nhận tội lỗi này. Người dân Miền Trung đã gửi đơn kiến nghị và các hình thức để bày tỏ đòi hỏi sự chi trả bồi thường cách hợp lý và minh bạch, nhưng đã không được lắng nghe.

Để đòi hỏi công lý cho các nạn nhân, Linh mục Đặng Hữu Nam đã tổ chức xuống đường biểu tình. Đặc biệt, hàng trăm gia đình đã bắt đầu tiến hành các thủ tục pháp lý để kiện Formosa.

Ngày 26-27/09/2016, hơn 600 người dân từ huyện Quỳnh Lưu đã đi vào tòa án nhân dân thị xã Kỳ Anh để nạp đơn kiện Formosa.

Trong hành trình đòi công lý cho các nạn nhân Formosa, linh mục Đặng Hữu Nam và giáo dân ở giáo xứ Phú Yên đã nhiều lần bị nhà cầm quyền sách nhiễu.

Ngày 04/08/2016 linh mục Đặng Hữu Nam đã bị Bộ Công An bắt về đồn công an quận Cầu Giấy và câu lưu ba giờ đồng hồ khi ngài đi chữa bệnh. Đại úy Phạm Văn Trung, đội phó đội điều tra quận Cầu Giấy và an ninh đã nhiều lần đe dọa và cấm linh mục Nam không được tổ chức các cuộc biểu tình và cầu nguyện cho công lý và hòa bình.

Trước đây ngày 31/12/2015, linh mục Đặng Hữu Nam đã bị công an và côn đồ chặn đánh khi đang trên đường đi chữa bệnh về.

Để ngăn cản người dân làm đơn kiện, nhà cầm quyền đã rải truyền đơn tuyên truyền chống linh mục Đặng Hữu Nam và những người đang giúp người dân làm đơn kiện. UBND xã An Hòa đã từ chối công chứng cho các nạn nhân các tài liệu để hoàn thành hồ sơ kiện Formosa.

Với công văn hỏa tốc mới nhất từ UBND thị xã Kỳ Anh và những văn bản của các cấp ngành, nhà cầm quyền đã vi phạm pháp luật cách riêng là vi phạm bộ luật tố tụng dân sự.

Chúng tôi kêu gọi các tổ chức nhân quyền và các cơ quan ngoại giao lên tiếng về sự vi phạm nghiêm trọng tới quyền công dân và chà đạp lên lợi ích của các nạn nhân từ thảm họa môi trường do Formosa gây nên”.

Vũ Minh Ngọc / SBTN