Văn bút Quốc tế: Quyết Nghị về Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam

do Trung Tâm Văn Bút Thụy Sĩ Pháp Thoại đề nghị, với sự tán trợ của các Trung Tâm Văn Bút Bỉ, Pháp và Québec

Hội Đồng Đại Biểu Văn Bút Quốc Tế trong Đại Hội Thế Giới kỳ thứ 83 tại thành phố Lviv, nước Ukraine, từ  ngày 17 tới ngày 24 tháng Chín năm 2017

Kể từ Đại Hội lần thứ 82 của Văn Bút Quốc Tế cho tới nay, giới cầm bút, nhà báo và các nhà hoạt động bảo vệ nhân quyền, những người hành xử ôn hòa các quyền tự do phát biểu quan điểm, hội họp và lập hội tại Cộng Hòa Xã Hội Chủ Nghĩa Việt Nam (CHXHCNVN) vẫn tiếp tục bị tội phạm hóa dưới các điều luật mơ hồ về an ninh quốc gia trong Luật Hình sự (1), như các điều 79 (tội hoạt động nhằm lật đổ chính quyền nhân dân), điều 87 (tội phá hoại chính sách đại đoàn kết), điều 88 (tội tuyên truyền chống Nhà nước CHXHCNVN), điều 245 (tội gây rối trật tự công cộng) và điều 258 (tội lạm dụng các quyền tự do và dân chủ, xâm phạm lợi ích của Nhà nước, quyền lợi ích hợp pháp của tổ chức và công dân). Hình phạt dành cho các tội trạng này nằm trong khoảng bảy năm tù giam cho tới án tử hình. Những sửa đổi mới đây trong Luật Hình sự khiến cho một người có thể bị tù từ một tới năm năm chỉ vì có ý định chỉ trích Nhà nước hoặc đang chuẩn bị tham gia một tổ chức chính trị độc lập bị chính quyền cấm đoán (2).

Những người cầm bút, nhà báo, tác giả nhựt ký điện tử và các luật sư thường xuyên bị hành hung bởi các nhân viên công lực hoặc các thủ phạm giấu mặt. Họ luôn phải sống trong hoàn cảnh đầy rủi ro : bắt giữ tùy tiện, tống giam lâu dài trước khi xét xử, khó gặp luật sư, xét xử bất công và án tù nặng nề. Khi bị cầm tù trong các trại lao động cưỡng bách, họ bị bọn giám thị, quản giáo và cai tù đối xử độc ác, phi nhân, hoặc tồi tệ, kể cả bị nhốt trong các buồng quá đông tù nhân, mất vệ sinh, thiếu dinh dưỡng và bị tống vào phòng biệt giam, còn gọi là cách ly. Tù nhân đau ốm không được chăm sóc y tế đầy đủ. Khi ra khỏi nhà tù, họ thường phải chịu thêm các án tù tại gia nhiều năm, bị sách nhiễu, quấy rối và có thể bị bắt giam trở lại bất cứ khi nào. Cựu tù nhân thường phải chịu sự hạn chế quyền tự do đi lại bằng các lệnh cấm đoán và tịch thu sổ thông hành hay hộ chiếu. Một số tù nhân đã bị buộc phải đi sống lưu vong.

Với những bằng chứng đó, Văn Bút Quốc Tế cực lực lên án sự trấn áp không ngừng quyền tự do phát biểu quan điểm và tiếp tục giam nhốt những người cầm bút, nhà báo, tác giả nhựt ký điện tử và luật sư khi họ hành xử ôn hòa các quyền tự do cơ bản như đã nêu trên. Những người kể tên dưới đây thuộc các trường hợp rất đáng quan tâm:

1. Trần Huỳnh Duy Thức (sinh năm 1966), nhà thơ, tác giả nhựt ký điện tử, nhà hoạt động trên Liên mạng và doanh nhân. Đồng tác giả của cuốn sách bị cấm Con Đường Việt Nam, ông Thức cũng đã xuất bản nhiều bài thơ và bài báo trên nhiều sổ nhựt ký điện tử khác nhau. Bị bắt vào tháng Năm 2009 và bị kết án 16 năm tù giam kèm 5 năm quản chế vào tháng Một 2010 với tội danh « tuyên truyền chống Nhà nước CHXHCNVN » và « hoạt động nhằm lật đổ chính quyền nhân dân ». Tháng Ba 2016, ông Thức đã tuyệt thực 13 ngày để phản đối các hành xử trái phép của bọn giám thị, quản giáo và cai tù, trong đó bao hàm cả việc cắt xén tùy tiện các quyền của tù nhân. Tháng Năm 2016, ông bị chuyển trại tù tới nơi cách xa gia đình gần 1400 cs. Vào ngày 29 tháng Tám 2012, Nhóm Công Tác của Liên Hiệp Quốc về Sự Giam Cầm Tùy Tiện, Độc Đoán (WGAD) đã đưa ra kết luận ông Thức bị giam cầm tùy tiện, độc đoán (3). Có nguồn tin cho biết thị lực của ông Thức đang bị giảm sút do điều kiện lao lung tồi tệ (4).
2. Nguyễn Văn Đài (sinh năm 1969), nhà báo, tác giả nhựt ký điện tử và luật sư nhân quyền, cựu thành viên của Đoàn Luật Sư Hà Nội, đồng sáng lập Ủy Ban Nhân Quyền và tổ chức Anh Em Dân Chủ (vào năm 2013). Ông Nguyễn Văn Đài đã trợ giúp pháp lý cho nhiều nhà hoạt động vì nhân quyền và các nhóm tôn giáo thiểu số. Vào ngày 16 tháng Mười Hai 2015, ông Nguyễn Văn Đài và cộng sự, cô Lê Thu Hà, đã bị bắt giữ với cáo buộc vào « tội tuyên truyền chống Nhà nước CHXHCNVN ». Kể từ đó tới nay ông Đài vẫn đang bị giam trước khi xét xử. Ông không được phép gặp luật sư và mới chỉ được gặp người vợ ông hai lần (5). Theo Luật Tố tụng Hình sự của CHXHCNVN, các luật sư sẽ chỉ được phép gặp ông Đài khi cơ quan công an hoàn tất điều tra. Trước đây ông Đài đã phải chịu một án tù bốn năm (2007-2011) cũng vì một tội danh vừa kể. Sau khi ra tù, ông Đài thường xuyên bị quấy nhiễu, hành hung và nhiều lần bị đe dọa tính mạng của bản thân và gia đình. Ví dụ, vào ngày 11 tháng Mười Hai 2015, Cao Ủy Nhân Quyền của Liên Hiệp Quốc đã phải lên án vụ tấn công nhằm vào ông Đài của những kẻ bịt mặt được cho là nhân viên an ninh mặc thường phục chỉ 5 ngày trước khi ông bị bắt (6). Ngày 25 tháng Tư 2017, một văn bản được WGAD chuẩn thuận đã kết luận ông Đài bị giam cầm tùy tiện, độc đoán (7). Sức khỏe của ông đang khiến dư luận lo lắng. Vào tháng Tám 2017, luật sư của ông Nguyễn Văn Đài thông báo ông đang bị cáo buộc thêm vào tội danh thuộc điều 79 Luật Hình sự. Trong khoảng thời gian tháng Bảy và tháng Chín 2017, đã có thêm năm thành viên của Hội Anh Em Dân Chủ và là các cựu tù nhân lương tâm bị bắt giữ, đó là các ông Nguyễn Bắc Truyển, Nguyễn Trung Tôn, Phạm Văn Trội, Trương Minh Đức và Nguyễn Văn Túc. Tất cả đều bị cáo buộc vào điều 79 Luật Hình sự.
3. Nguyễn Ngọc Như Quỳnh (sinh năm 1979), bút danh Mẹ Nấm, tác giả nhựt ký điện tử rất nhiệt tâm, nhà hoạt động bảo vệ nhân quyền, đồng sáng lập Mạng Lưới Tác giả Nhựt ký điện tử Việt Nam. Bà Quỳnh bị bắt vào ngày 10 tháng Mười 2016, sau đó bị kết án 10 năm tù giam với cáo buộc vào « tội tuyên truyền chống Nhà nước CHXHCNVN » vào ngày 29 tháng Sáu 2017. Bản cáo trạng áp đặt cho bà Quỳnh viện dẫn hàng trăm bài viết phổ biến trên Facebook và một tài liệu mà công an bảo là đã tịch thu tại nhà bà, có tựa đề « Stop police killing civilians » (Phải Chấm Dứt Cảnh Sát Giết Dân) với danh sách 31 nạn nhân đã chết trong đồn công an CS Việt Nam. Mẹ Nấm liên tục bị giới chức CS Việt Nam sách nhiễu vì những hoạt động xã hội của bà từ năm 2009; những hành vi sách nhiễu này bao gồm cả việc bị tạm giam, cấm đi lại, hành hung và đe dọa tính mạng bản thân và gia đình (8). Các lá đơn của gia đình và luật sư yêu cầu được vào thăm bà đều bị từ chối. Sức khỏe của bà đang có nhiều vấn đề cần quan tâm. Ngày 14 tháng Mười 2016, Cao Ủy Nhân Quyền của Liên Hiệp Quốc đã ra lời kêu gọi (9) trả tự do cho bà, và WGAD trong một văn bản công bố ngày 25 tháng Tư 2017 đã kết luận bà là người bị giam cầm tùy tiện, độc đoán(10).

Do đó, Hội Đồng Đại Biểu Văn Bút Quốc Tế thúc giục nhà cầm quyền CHXHCNVN :

• Trả tự do ngay lập tức và vô điều kiện cho ông Trần Huỳnh Duy Thức, ông Nguyễn Văn Đài, cô Lê Thu Hà, ông Nguyễn Bắc Truyển, ông Nguyễn Trung Tôn, ông Phạm Văn Trội, ông Trương Minh Đức, ông Nguyễn Văn Túc và bà Nguyễn Ngọc Như Quỳnh cùng tất cả những người cầm bút khác đang bị bức hại, trong đó có các tác giả nhựt ký điện tử, nhà thơ, nhà báo, luật sư, nhà hoạt động bảo vệ nhân quyền, chỉ vì họ hành xử ôn hòa các quyền tự do phát biểu quan điểm ;
• Chấm dứt lối hành xử thả tù và cưỡng bức họ lưu vong nơi ngoại quốc ;
• Chấm dứt tất cả mọi hành vi tấn công, hành hung, đe dọa và sách nhiễu những người bất đồng chính kiến hoặc những người cổ xướng cho tự do phát biểu quan điểm, tự do tín ngưỡng ;
• Từ bỏ việc tịch thu sổ thông hành hay hộ chiếu của người bất đồng chính kiến, cựu tù nhân và bãi bỏ các lệnh cấm đi ra nước ngoài ;
• Đảm bảo thực hiện nguyên tắc « đúng thủ tục pháp luật » và quyền xét xử công bằng với các thẩm phán và luật sư độc lập ;
• Cải thiện điều kiện nhà tù và trại cưỡng bách lao động theo tiêu chuẩn quốc tế về giam giữ, đồng thời đảm bảo cho mọi tù nhân được chăm sóc y tế thích đáng ;
• Tạo dễ dàng cho gia đình trong các cuộc thăm viếng, trong đó chú trọng có đảm bảo để tù nhân được giam giữ tại những địa điểm gần với gia đình họ, trong một khoảng cách hợp lý ;
• Cấm mọi hình thức tra tấn và đối xử độc ác, trong đó gồm cả chế độ biệt giam lâu ngày, và phải tiến hành điều tra ngay lập tức và một cách khách quan mọi tố giác về đối xử độc ác và trừng phạt thủ phạm đồng thời đền bù cho nạn nhân ;
• Rút lại mọi điều luật nhằm tội phạm hóa chính kiến bất đồng và quyền tự do phát biểu quan điểm bằng vỏ bọc mơ hồ của các tội xâm phạm « an ninh quốc gia », trong đó có các điều 79, 87, 88, 245 và 258 Luật Hình sự ;
• Xóa bỏ mọi biện pháp kiểm duyệt, mọi hình thức theo dõi và giám sát dân chúng toàn xã hội, và chấm dứt mọi cấm đoán trái phép (11) về các quyền tự do phát biểu quan điểm và tự do báo chí ;
• Đảm bảo các quyền tự do phát biểu quan điểm, tự do hội họp ôn hòa và lập hội được thực thi đầy đủ, gồm cả quyền được thông tin bằng tất cả mọi phương tiện, trên mạng và ngoài mạng, tuân thủ đúng theo các Điều 19, 21 và 22 của Công Ước Quốc Tế Về Các Quyền Dân Sự và Chính Trị (ICCPR).———————-

  Nghị quyết do Trung Tâm Văn Bút Thụy Sĩ Pháp Thoại soạn thảo và đề nghị

  với sự tán trợ của các Trung Tâm Văn Bút Bỉ, Pháp và Québec

  PEN INTERNATIONAL – VĂN BÚT QUỐC TẾ

  Hội Đồng Đại Biểu Văn Bút Quốc Tế họp Đại Hội Thế Giới kỳ thứ 83 tại thành phố Lviv, nước Ukraine, từ ngày 17 đến ngày 24 tháng Chín năm 2017 :

  đồng thanh phê chuẩn Quyết Nghị về CHXHCNVN

  Đại biểu các Trung Tâm Văn Bút đã biểu quyết chấp thuận Quyết Nghị gồm có sau đây*

  Centre Afrique du Sud, Centre Egyptien, Centre Erytréen, Centre Ethiopien, Centre Gambien, Centre Guinéen, Centre Sierra Leone; Centre Afar, Centre Asie Centrale, Centre Bangladesh, Centre Chinois de Taipei, Centre Coréen, Centre Nord-Coréen en exil, Centre Delhi, Centre des Ecrivains Tibétains à l’étranger, Centre de Hongkong d’expression anglaise, Centre Indépendant Chinois, Centre Japonais, Centre Libanais, Centre de Melbourne, Centre Népalais, Centre Palestinien, Centre Sud de l’Inde, Centre de Sydney; Centre Allemand, Centre Anglais, Centre Allemand des Ecrivains à L’Etranger, Centre Autrichien, Centre Basque, Centre Belge d’expression flamande, Centre Belgique, Centre Biélorusse, Centre Catalan, Centre Croate, Centre Danois, Centre Ecossais, Centre des Ecrivains Iraniens en exil, Centre Espérantiste, Centre Estonien, Centre Finnois, Centre Français, Centre Galicien, Centre Hongrois, Centre Irlandais, Centre Islandais, Centre Kosovar, Centre Kurde, Centre de la Langue d’Oc, Centre Liechtenstein, Centre Lithuanien, Centre Macédonien, Centre Néerlandais, Centre Norvégien, Centre Polonais, Centre Portugais, Centre Roumain, Centre Russe, Centre Saint-Pétersbourg, Centre Serbe, Centre Slovaque, Centre Slovène, Centre Suédois, Centre Suisse Allemand, Centre Suisse Italien et Rheto-romanche, Centre Suisse Romand, Centre Tchèque, Centre de Trieste, Centre Turquie, Centre Ukrainien, Centre Wales Cymru; Centre Américain, Centre Canadien, Centre Cubain, Centre des Etats-Unis, Centre Hondurien, Centre Mexicain, Centre Québécois, Centre de San Miguel de Allende.

  Ghi chú : Đính kèm Dự thảo Quyết Nghị, còn có một bản danh sách Tù nhân ngôn luận và lương tâm Việt Nam, dù chưa đầy đủ nhưng cũng đã cập nhựt hồ sơ của một số nạn nhân được phối kiểm chính xác và được Văn Bút Quốc Tế công nhận.

  ***************************************************************************