Sao chép Trung Quốc: Từ Luật về Hội đến Luật An ninh mạng

Vietnam – Cali Today News – Ngay sau khi báo chí nhà nước đánh động và mạng xã hội lập tức phản bác quyết liệt về Điều 34 của Dự thảo Luật An ninh mạng Việt Nam – do Bộ Công an chủ trì soạn thảo – đòi các nhà mạng nước ngoài như Google, Facebook, Viber, Skype, Gmail, Uber… phải đặt máy chủ ở Việt Nam, trang Luật Khoa có bài của luật gia Trịnh Hữu Long với một phát hiện vừa lý thú vừa chua chát: Dự luật An ninh mạng của Việt Nam, không biết do vô tình hay cố ý, giống Luật An ninh mạng của Trung Quốc một cách đáng kinh ngạc.
Trên cơ sở so sánh dự thảo lần thứ 4 của Luật An ninh mạng đang được trình Quốc hội Việt Nam và bản dịch tiếng Anh của Luật An ninh mạng Trung Quốc, tác giả Trịnh Hữu Long đã tìm ra những hình ảnh “sinh đôi” giữa Việt Nam và Trung Quốc, chẳng hạn giữa:
Điều 22 của Dự luật An ninh mạng của Việt Nam và Điều 12 của luật Trung Quốc khi nhắm trực diện đến thông tin nguy hiểm cho chế độ;
Điều 47 của dự luật An ninh mạng của Việt Nam và Điều 24 của Luật An ninh mạng Trung Quốc khi ép người dùng Internet phải cung cấp thông tin cá nhân thực;
Điều 48 dự luật An ninh mạng của Việt Nam và Điều 37 của Luật An ninh mạng Trung Quốc về đặt máy chủ trong nước và truyền dữ liệu ra nước ngoài;
Điều 45 dự luật An ninh mạng của Việt Nam và Điều 28 của Luật An ninh mạng Trung Quốc khi ép người dùng và doanh nghiệp thành chỉ điểm…
Nhưng không chỉ dự luật An ninh mạng của Việt Nam mới mang hình ảnh “sinh đôi” với luật cùng chủ đề của Trung Quốc.
Cần nhắc lại, vào tháng 10/2016, một số nghiên cứu và phân tích từ xã hội dân sự đã cho thấy Nghị định số 45 của Chính phủ Việt Nam về quản lý hội đoàn có nhiều vết tích được cho là lấy từ nguồn gốc những văn bản pháp quy về cùng đối tượng quản lý ở Trung Quốc. Sau đó, một bàn tay bí mật nào đó ở Việt Nam đã cố tình sao chép các quy định của Trung Quốc vào dự thảo mới nhất của luật về Hội để trình cho Quốc hội..
Khi đó, nhiều người nghĩ ngay bàn tay bí mật trên chính là Bộ Công an, cơ quan chưa bao giờ có một chút thiện chí với những quyền căn bản của người dân.
Nhiều thông tin cho biết bộ này, mặc dù không có vai trò chủ trì soạn thảo Dự luật về Hội như Bộ Nội vụ, nhưng lại là tổng đạo diễn đối với những kịch bản phân loại các tổ chức xã hội dân sự độc lập vào loại “đối kháng” hay “đối lập ôn hòa”, cùng những bổ sung vào luật mang màu sắc đặc trưng của áp chế độc trị.
Dự luật về Hội cũng bởi thế tựa như một loại quả táo tẩm thuốc độc. Dự luật này được tung ra với nhiều điều khoản không chỉ quá thiên về hoạt động quản lý nhà nước mà còn để lộ quá rõ ràng ý đồ “siết” đối với xã hội dân sự, trong đó có những quy định “Không được nhận tài trợ, liên kết với tổ chức nước ngoài”, “Người nước ngoài ở Việt Nam không được lập hội”, “Lãnh đạo hội phải được nhà nước phê chuẩn”. Điều 4 dự thảo này còn quy định mọi hội đoàn phải “được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cấp Giấy chứng nhận đăng ký thành lập, công nhận điều lệ và người đứng đầu”.
Thậm chí quy định về việc không cho người nước ngoài được lập hội lại khá giống với quy định tương tự ở Trung Quốc và gần giống với nước Nga thời Putin.
Trong một cuộc tọa đàm về Dự luật về Hội tại Liên hiệp các tổ chức khoa học kỹ thuật ở Hà Nội, luật sư nhân quyền Trần Vũ Hải đã phải gọi dự luật được sửa đổi đến lần thứ 8 đó là “luật phản động”.
    Luật sư nhân quyền Trần Vũ Hải đã phải gọi Dự luật về Hội được sửa đổi đến lần thứ 8 là “luật phản động”.
Ảnh: Tin Mừng Cho Người Nghèo
Thế còn Dự thảo Luật An ninh mạng, với nhiều vết tích sao chép từ Trung Quốc – có thể bị xem là cái gì?
Nếu dự luật trên được Quốc hội thông qua, chính thể Việt Nam sẽ vi phạm quá lộ liễu cam kết quốc tế về tự do Internet và tự do ngôn luận. Tức quy định về việc đặt cơ quan đại diện tại Việt Nam tại Khoản 4, Điều 34 của Dự thảo là hoàn toàn trái với cam kết WTO và EVFTA của Việt Nam.
Từ năm ngoái đến nay, Bộ Thông tin Truyền thông Việt Nam với Bộ Công an đứng phía sau đã cấp tập “làm việc” với đại diện của Google, Facebook… để yêu cầu những hãng này “gỡ bỏ thông tin xấu và độc hại”. Đáng chú ý, một số trong “thông tin xấu và độc hại” bị này yêu cầu gỡ bỏ lại là nhiều bài viết phản biện những bất cập và bất công trong các chính sách của nhà cầm quyền. Do đó, đề nghị này của Bộ Thông tin Truyền thông đã vi phạm trầm trọng quyền tự do ngôn luận và tự do báo chí trong Công ước quốc tế về các quyền dân sự và chính trị mà chính thể Việt Nam đã tham gia ký kết vào năm 1982.
Sau một chiến dịch “vừa răn đe vừa thuyết phục” đối với Google, Facebook nhưng có vẻ chẳng mang lại kết quả nào đáng kể, chính quyền Việt Nam lại xoay sang hướng… học tập kinh nghiệm Trung Quốc.
“Kinh nghiệm Trung Quốc” là việc quốc gia độc trị này đã bắt Google phải đăng ký máy chủ quản lý dữ liệu với ngành công an và quản lý thông tin và do đó có thể kiểm soát được toàn bộ nội dung trên mạng xã hội. Trong suốt một thời gian khá dài, giới quản lý của Trung Quốc đã o ép mạng xã hội không mấy kém thua việc họ đàn áp các nhà hoạt động nhân quyền tại đất nước này. “Chịu hết nổi”, đến tháng 3/2010, Google đã phải chính thức rút khỏi thị trường Trung Quốc.
Hậu quả ghê gớm nào sẽ xảy ra nếu các hãng Gooogle, Facebook… đồng loạt rút khỏi Việt Nam?